اواندولا، اسطوقدوس، اسطوخدوس، سرده‌ای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعناعیان می‌باشد. اسطوخودوس گل‌های کوچک خوشه‌ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر و ساقش واحد و باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری و قبهٔ او متراکم از اجزاء شبیه به جو و بی‌تخم و مایل به سرخی و تندطعم و با اندک تلخی

لاواندا (اسطوخودوس) با نام علمی Lavandula stoechas گیاهی است از خانواده نعناسانان که برگ‌ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است. اسطوخودوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر خیلی پرشاخه، ساقه‌های آن ۴گوشه، برگ‌های آن دراز، متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای. برگ‌های آن که در بهار ظاهر می‌شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله. اسطوخودوس دارای برگ‌ها و کرک‌های معطر است. میوهٔ این گیاه ۴ فندقه‌ای است و هریک از آنان نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه‌ای شفاف پیدا می کن. در سطح میوه ۳ زائده مشخص پیدا می‌شود. از کلیه قسمت‌های این گیاه مخصوصا شاخه‌های برگدار آن بوی قوی ولی مطبوع استشام می‌گردد. ظاهر زیبایی که گیاه پس از گل دادن پیدا می‌نماید باعث می‌شود در بعضی نواحی اقدام به پرورش آن به عنوان یک گیاه زینتی گردد. قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه‌های برگدار و گل دار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری به عمل می‌آید.

دمنوش اسطوخودوس چه فوایدی دارد؟

اسطوخودوس خاصیت آرام بخشی دارد

دمنوش اسطوخودوس با عطر بی نظیر و آرام بخش خود، شما را آرام می کند. مطالعات نشان می دهند که اسطوخودوس سرعت فعالیت دستگاه عصبی را پایین می آورد و باعث آرامش فرد می شود.این خاصیت به رفع اضطراب، بی خوابی، استرس و افسردگی کمک می کند. یافته های تحقیقات نشان می دهد روغن اسطوخودوس، میزان درد ناشی از تزریق زیرجلدی را کاهش می دهد. روغن های فرار و عطر آرام بخش اسطوخودوس در هنگام دم کردن، آزاد می شوند.

اسطوخودوس برای رفع مشکلات گوارشی

نوشیدن چای اسطوخودوس یا همان  لاوندر پیش از خواب به افرادی که دچار اختلال خواب هستند و شب ها چندین بار از خواب بیدار می شوند، کمک می کند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند. برای بهره‌مندی از تاثیر این چای کافی است یک ساعت پیش از خواب شبانه یک فنجان چای لاوندر را به صورت ولرم بنوشید. برای تهیه این چای کافی است یک قاشق چای‌خوری برگ خشک شده این گیاه را درون یک فنجان آب جوش بریزید و سر فنجان را با کمک نعلبکی ببندید تا در عرض ۱۰ دقیقه دم بکشد.

کمپرس گیاه اسطوخودوس و کاهش درد

کمپرس جوشانده گیاه اسطوخودوس در تسکین دردهای ناشی از کوفتگی‌ها و ضرب‌دیدگی‌ها بسیار موثر است. برای تهیه این کمپرس کافی است ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری از گیاه خشک شده اسطوخودوس را با ۲ لیوان آب مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید. پس از آنکه این مخلوط به مدت ۱۰ دقیقه جوشید آن را صاف کرده و اجازه دهید به اندازه کافی سرد شود. سپس این مایع را با کمک دستمالی نخی و تمیز روی موضع مورد نظر کمپرس کنید. بهتر است اجازه دهید تا این مایع به اندازه کافی سرد شود زیرا گرمای آن ممکن است موجب بروز خونریزی‌های زیر پوستی در ناحیه ضرب دیده شود.

درمان  سرگیجه و ضعف عمومی

درمانگران شیوه های طبیعی درمانی در جهان با کمک گیاه خشک شده لاوندر و عسل ترکیبی تهیه می کنند که مصرف این ترکیب به هنگام بروز سرگیجه و ضعف عمومی بسیار موثر است. در این شرایط درمانگران یک قاشق غذاخوری از پودر برگ‌های خشک شده لاوندر را با یک قاشق غذاخوری عسل و یک لیوان آب گرم مخلوط می کنند. نوشیدن این ترکیب می تواند در مدت کوتاهی ضعف بیمار را برطرف کرده و سرگیجه را از بین ببرد.اضافه کردن ۱۰ تا ۱۵ قطره از عصاره گیاه لاوندر در وان حمام و دراز کشیدن در آن به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در از بین بردن خستگی و کوفتگی بدن بسیار موثر است. دراز کشیدن در آبی که با این عصاره مخلوط شده باشد علاوه بر آنکه موجب تخلیه استرس‌ها و تنش‌های روزانه می‌شود به بهبود گردش جریان خون کمک کرده و کیفیت خواب افراد را نیز افزایش می‌دهد.

اسطوخودوس ضدّ تشنّج و اسپاسم

تشنّج به دنبال انقباض و شل شدن سریع و غیرارادی عضلات ایجاد می شود و موجب لرزش بدن می شود. اسپاسم هم به همین صورت است با این تفاوت که عضلات منقبض باقی می مانند.روغن اسطوخودوس به کاهش تشنّج و اسپاسم کمک می کند. محققان بر این باورند که اسطوخودوس، کانال های کلسیم را مسدود می کند و به این ترتیب مانع از انقباض عضلانی می شود.

اسطوخودوس دارای طبیعت گرم و خشک بوده و ضد سودا می باشد. این گیاه پاکسازی های خوبی در سر ، سسینوس ها و ریه دارد؛و باعث پیشگیری از بیماریهایی می شود که ایجاد استرس و تپش قلب می کند.طریق مصرف این دارو به شکل دم کرده ، دو گرم در روز ؛ویا دو هفته مداوم هر روز پنج گرم می باشد. این گیاه در صورت استفاده آن همراه با گیا هانی مثل بادرنجویه،مرزنجوش و آویشن ، اثرات ارام بخشی را افزایش می دهد؛ اسطوخودوس همراه با سنبل الطیب داروی ضد تشنج ،صرع ومالیخولیا است.دم نوش این گیاه در عین اینکه خوش رنگ و خوش طعم می باشد ضد سرفه،خصوصا صرفه های عصبی ویا با منشا  حساسیت زا بوده و یک بار در روز توصیه می شود.اسطو خودوس در درمان کلیه مو ثر و ادرار آور است.دم نوش اسطو خودوس همراه با سنبل الطیب و دو قطره لیمو ترش آرامش بخش بوده ومانع استرسهای عصبی می شود. توصیه می شود برای شیرین کردن دم نوش به جای شکر از عسل استفاده شود.افراد دارای مزاج گرم اسطو خودوس را همراه با کمی فلوس ،کمی آبلیمو استفاده کنند.